Có trên 11.000 vận động viên từ khắp thế giới hướng về Tokyo tham gia Olympic 2020. Trong quá trình chuẩn bị trước khi thi đấu Olympic, đòi hỏi giữa những huấn luyện viên, nhà khoa học và nhà phân tích có sự chung tay để tìm ra công nghệ tân tiến nhất. Từ đó, giúp vận động viên của họ được tăng cơ hội giành huy chương vàng về cho đất nước. Đáp ứng cho cá nhu cầu đó, năm nay, các công nghệ thể thao trang bị như thiết bị đeo thông minh, huấn luyện AI hay giày in 3D đang được sử dụng để giám sát. Qua đó, giúp cải thiện thành tích của các vận động viên.
Các vận động viên tại Olympic năm nay đã sử dụng các công nghệ này cho việc cải thiện thành tích trong quá trình tập luyện. Oliver Dingley – vận động viên lặn người Ireland được một hệ thống phân tích video hỗ trợ chỉnh sửa động tác trong quá trình tập luyện tại phòng tập và tập bật trên bạt lò xo. Nhằm mục đích đạt được thành tích cao nhất có thể.
Tầm quan trọng của công nghệ thể thao
Một số kỳ thế vận hội trước đây đã xuất hiện sự hỗ trợ của công nghệ cao. Ví dụ thiết bị cảm biến theo dõi số lần đột quỵ của vận động viên bơi lội; kính thực tế tăng cường có thể hiển thị nhịp tim của người đi xe đạp.
Tiến sĩ Aimée Mears, giảng viên tại Viện Công nghệ Thể thao của Đại học Loughborough cho biết: “Công nghệ thể thao là một phần quan trọng trong quá trình chuẩn bị của vận động viên Olympic. Hầu hết các quốc gia và cơ quan quản lý thể thao sẽ ra quy định về công nghệ thể thao cũng như sử dụng nó. Qua đó hỗ trợ các vận động viên Olympic”.
Các đội tuyển Olympic sử dụng cơ sinh học (biomechanics). Đồng thời phân tích dữ liệu để kiểm tra kỹ thuật của vận động viên. Hoạt động này thực hiện sau khi có sự can thiệp của huấn luyện viên hoặc trở lại sau chấn thương. Như trong môn bơi lội, các khối khởi động trang bị thiết bị đo lường. Máy quay video tốc độ cao sẽ đo lực và chuyển động của vận động viên trong quá trình khởi động.
Theo ông John Barden, Giáo sư Cơ sinh học tại Đại học Regina ở Canada, thiết bị công nghệ đeo trên người là công cụ hỗ trợ thi đấu Olympic phổ biến nhất gần đây. Một trong những lợi ích rõ nhất của công nghệ đeo trên người chính là khả năng cung cấp thông tin. Trước đây chưa có lợi ích này. Ví dụ, điện trở cảm ứng lực lắp trên giày, ủng trượt tuyết; bàn đạp xe đạp có thể cung cấp luồng dữ liệu liên tục cho toàn bộ buổi tập.
Thiết bị đeo thông minh
Đội bóng chuyền nữ Kenya sử dụng thiết bị định vị GPS
Nằm trong số các đội sử dụng công nghệ thiết bị đeo chính là đội bóng chuyền nữ Kenya. Thiết bị định vị GPS của họ báo cáo dữ liệu về sức mạnh, nhịp tim và các chỉ số quan trọng khác của mỗi cầu thủ cho huấn luyện viên. Từ đó ngăn ngừa chấn thương và điều chỉnh chế độ tập luyện cho từng cá nhân.
Công nghệ radar giúp đội bóng chày Nhật Bản phân tích các cú phát bóng
Báo Nikkei Asian Review đưa tin rằng công ty công nghệ thể thao Đan Mạch TrackMan đang sử dụng thiết bị công nghệ radar của họ. Qua đó, giúp đội bóng chày Nhật Bản phân tích các cú phát bóng. Qua đó đánh giá hoạt động của các cầu thủ.
Hệ thống theo dõi vận động viên 3D
Tại Tokyo, tập đoàn công nghệ khổng lồ Alibaba của Trung Quốc và nhà sản xuất chip Intel của Mỹ đã hợp tác. Họ cùng nhau tạo nên một hệ thống theo dõi vận động viên 3D. Thiết bị cho phép các huấn luyện viên kiểm tra từng phút chuyển động của mỗi vận động viên.
Hệ thống này dựa vào trí thông minh nhân tạo (AI). Qua đó hiểu về cơ sinh học trong những chuyển động của các vận động viên được camera ghi lại. Sau đó ước tính vị trí của các khớp chính trên cơ thể. Với hệ thống này, huấn luyện viên có thể điều chỉnh phương pháp huấn luyện dựa trên thông tin thời gian thực.
Công nghệ kết hợp kỹ thuật số 3D của Intel. Do đó cũng tạo ra phiên bản sân vận động ảo để giúp vận động viên chuẩn bị cho cuộc đua của họ. Mô hình có thể được truy cập thông qua mạng di động băng thông rộng 5G cực nhanh.
Không ngoại lệ, các thương hiệu thể thao cũng đua nhau giới thiệu trang phục và thiết bị mới sử dụng những cải tiến mới nhất. Với mục đích để nâng cao hiệu suất của các vận động viên.
Công nghệ thể thao – Giày in 3D
Nhãn hiệu Anta Sports của Trung Quốc, đối tác sản xuất đồ thể thao cho 28 đội trong số các đội tuyển Olympic của quốc gia này, đã sản xuất giày in 3D cho đội quyền anh. Họ tuyên bố rằng chúng vừa vặn và mang lại sự bảo vệ tốt hơn cho đôi chân của vận động viên. Bộ trang phục bó sát dùng trong môn thể dục dụng cụ cũng được thiết kế 3D. Thiết kế nhằm phù hợp với hình thể của các vận động viên.
Speedo cũng đã giới thiệu hai mẫu đồ bơi “cuộc đua công nghệ” mới. Mẫu thiết kế trong dòng sản phẩm Fastskin của họ ngay trước thềm Thế vận hội. Sản phẩm lấy cảm hứng từ da cá mập để giảm lực cản của người bơi trong môi trường nước.
Bên cạnh các công nghệ theo dõi hiệu suất còn có các công nghệ theo dõi sức khỏe của các vận động viên. Chẳng hạn như chất lượng giấc ngủ.
Công nghệ thể thao hay “Doping công nghệ”?
Tuy nhiên, sự ra đời của các công nghệ hỗ trợ mới cũng kéo theo những tranh cãi. Các nhà phê bình cho rằng nó đôi khi giống như “chất kích thích”. Vì tác động nâng cao hiệu suất một cách đáng kể khi sử dụng.
Cấm sử dụng phiên bản nguyên mẫu của giày Vaporfly
Cơ quan quản lý quốc tế World Athletics tháng 7 năm ngoái tuyên bố cấm sử dụng phiên bản nguyên mẫu của giày Vaporfly của Nike tại Thế vận hội Tokyo. Phiên bản này có chứa ba tấm sợi carbon được nhúng trong bọt siêu nén. Nhờ đó giúp tăng lượng lực mà người chạy tác dụng. Qua đó đẩy họ về phía trước. Quy định mới chỉ cho phép giày thi đấu không có gai đinh. Giày chỉ được có một hoặc không có tấm hoặc lưỡi cứng bằng sợi carbon.
Fina cấm áo bơi toàn thân LZR Racer của Speedo
Lệnh cấm giày thi đấu của World Athletics đã gợi nhắc lại sự thay đổi luật lệ năm 2008 của Liên đoàn Thể thao dưới nước Quốc tế (Fina). Năm đó, Fina đã cấm áo bơi toàn thân LZR Racer của Speedo. Bởi tác dụng giảm lực đáng kể của sản phẩm. Đồng thời khiến người mặc trở nên dễ nổi hơn. Thí sinh mặc bộ đồ bơi này lập 23 trên 25 kỷ lục thế giới tại Olympic Bắc Kinh.
Tranh cãi xung quanh các công nghệ thể thao hỗ trợ vận động viên
Đối với một số người, việc sử dụng công nghệ thể thao tiên tiến đã làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng giữa các đội được tài trợ tốt và các đội đến từ các quốc gia đang phát triển.
Tiến sĩ Thomas Murray, Chủ tịch danh dự của Trung tâm Hastings, một viện nghiên cứu đạo đức sinh học của Mỹ, cho biết những tiến bộ công nghệ không nên lấy đi các giá trị và ý nghĩa của tính kỷ luật. “Vì vậy, ngành thể thao phải tự nhìn lại và đặt câu hỏi chúng ta quan tâm đến điều gì?”, ông nói.
Giáo sư Sigmund Loland của Trường Khoa học thể thao Na Uy cho biết tiến bộ công nghệ ngày càng tăng sẽ gây nguy hiểm cho các sự kiện thể thao trong tương lai. “Nếu các môn thể thao ưu tú trở thành tấm gương phản chiếu. Đó là sự bất bình đẳng giữa các quốc gia trên thế giới. Chúng sẽ chẳng còn bất kỳ lý tưởng ban đầu nào nữa”, ông nói.
Ông cho biết thêm, thể thao có thể hiện thực hóa lý tưởng bình đẳng của Ủy ban Olympic quốc tế. Tuy nhiên, những giá trị đó cần các liên đoàn quốc tế tiêu chuẩn hóa. Đồng thời có sự tài trợ cho việc chia sẻ công nghệ.